Geert Corstens, voormalig president van de Hoge Raad der Nederlanden, gaf op 17 oktober 2021 een interview in het tv-programma Buitenhof. Hij gaf een reflectie op hoe de rechtsgang voor gedupeerden is ingericht. Kwam een gedupeerde bij de bestuursrechter en was hij het niet eens met het oordeel van die rechter, dan was er nog maar één mogelijkheid: de gang naar de Raad van State.
In dat systeem zitten enkele onvolledigheden.
Gewoonlijk leg je een geschil voor aan de rechter. Ben je het niet eens met dat vonnis, dan kan je in hoger beroep. Een hogere rechter van het gerechtshof kijkt dan opnieuw naar de zaak, met een frisse blik. Als je van mening bent dat het gerechtshof fouten heeft gemaakt, kan je in cassatie bij de Hoge Raad. Er zijn dus drie rechterlijke instanties die zich over de zaak kunnen uitspreken. Zo niet bij problemen over toeslagen (en nog enkele andere rechtsgebieden). Ben je het niet eens met de bestuursrechter dan moet je het geschil direct voorleggen aan de Raad van State. Er mist dus een extra rechtsmogelijkheid.
Corstens pleit ervoor om dat te corrigeren.
Verder concludeerde Corstens dat de Raad van State de oren teveel liet hangen naar de regering. De Raad van State heeft zich bediend van “onevenredige uitspraken” en daarmee gedupeerden nog ernstiger gedupeerd. De Raad was doof voor kritische tonen. De rechtzoekende genoot geen bescherming maar werd geofferd ten faveure van de Belastingdienst. De gedupeerde werd in een achterstandspositie geplaatst. De regels van de overheid – lees: de Belastingdienst – werden klakkeloos door de Raad van State toegepast. Een schrijnend voorbeeld is dat in een geschil van nog geen €10,-, de gedupeerde meer dan €27.000,- moest terugbetalen. Zonder dat de gedupeerde door de Raad van State werd beschermd tegen dit ongekende onrecht!
Als laatste plaatst Corstens vraagtekens bij de dubbele rol die de Raad van State is toebedeeld. De Raad van State is de hoogste algemene bestuursrechter van het land én een onafhankelijk adviseur van de regering over wetgeving en bestuur. De wetgevende en rechterlijke macht verenigd in één orgaan. Dat is niet wenselijk.
Morgen wordt het rapport van de Commissie Venetië gepubliceerd, waarin verregaande hervorming op het gebied van rechtsbescherming wordt geadviseerd. Een betere bescherming van burgers kan alleen wanneer de rechtspleging wordt hervormd. Dat is een van de kerntaken van Stichting Hugo de Groot i.o.
Het vertrouwen van de burger in de rechtstaat is ernstig geschaad!