De hoogste bestuursrechter in Nederland bood te weinig bescherming aan gedupeerden. De Raad van State trekt nu het boetekleed aan en biedt excuses aan. Uit het ‘reflectierapport_lessen_uit_de_kinderopvangtoeslagzaken‘ valt te lezen dat de Raad van State zeker 1000 zaken heeft behandeld waarin sprake was van de zogenaamde alles-of-nietsbenadering. Daardoor kon het zo zijn dat een ouder die een half uur teveel kinderopvangtoeslag had gekregen, over het gehele jaar en over voorgaande jaren alle opvangtoeslag moest terugbetalen.
In onze rechtstaat hebben burgers onvoldoende rechtsbescherming gekregen tegen de machtige overheid. De belastingdienst hield in sommige zaken bewust informatie achter zodat rechters niet op basis van alle feiten een beslissing konden nemen. Daarnaast was ook sprake van tunnelvisie bij de rechters en hadden zij te weinig oog voor de menselijke aspecten van de zaak.
Juist de hogere bestuursrechters dragen grote verantwoordelijkheid voor het jarenlang ontbreken van goede rechtsbescherming in kinderopvangtoeslagenzaken. De Raad van State stelde keer op keer de belastingdienst in het gelijk, waardoor lagere rechters zich naar deze jurisprudentie voegden vanwege rechtsgelijkheid. De lagere bestuursrechters hebben na zelfreflectie in oktober 2021 in hun rapport Recht vinden bij de Rechtbank gesteld dat het belang van rechtsbescherming van het individu zwaarder moet wegen dan vaste lijn jurisprudentie.
Het duurde tot het najaar van 2019 voordat de Raad van State medemenselijkheid toonde. Pas nadat in 2019 steeds duidelijker werd dat er enorme misstanden waren in de kinderopvangtoeslag, RTL en Trouw volop publiceerden en politici als Azarkan, Leijten en Omtzigt keer op keer aandacht vroegen voor dit onderwerp, ging de Raad van State overstag.
Saillant detail is nog dat het kabinet een commissie instelde onder leiding van Donner terwijl Donner ex-vice-president van de Raad van State is. Een ongelukkige keus, waarbij we ook nog eens kunnen constateren dat de commissie Donner sommige vragen van de ministerraad – zoals etnisch profileren door de belastingdienst – niet onderzocht.
Grote vraag is nu wat er gebeurt met de uitspraken die onterecht in het nadeel van de burgers zijn uitgevallen. Worden deze rechtszaken heropend? Vernietigd? Of nietig verklaard? Of laat men het erbij omdat er nu een compensatieregeling is?
Zodra er nieuws is, houden we u op de hoogte.